Poppe (2008)

K. Poppe

Schildklierstoornissen en vrouwelijke infertiliteit

Patient Care, maart 2008

Schildklierhormonen beïnvloeden de menstruatiecyclus rechtstreeks door een impact op de ovaria en onrechtstreeks door een impact op het sekshormoon-bindende globuline, op prolactine, de GnRH-secretie en de coagulatiefactoren.
Vrouwen met schildklierdisfunctie kunnen onregelmatige maandstonden en vruchtbaarheidsproblemen hebben. Het behandelen van de schildklierdisfunctie kan de menstruele abnormaliteiten omkeren en dus eventueel de fertiliteit bevorderen.
Bij vrouwen met vruchtbaarheidsproblemen ligt de prevalentie van auto-immuunthyreoïditis significant hoger wanneer vergeleken wordt met vruchtbare vrouwen van dezelfde leeftijd. Dat is vooral het geval bij vrouwen met endometriose en het polycysteus ovariumsyndroom (PCOS).
Auto-immuunthyreoïditis is een auto-immuunziekte, waarbij het lichaam afweerstoffen maakt tegen de eigen schildklier en is de belangrijkste oorzaak van een te lage hormoonproductie van de schildklier in de Westerse wereld. De schildklier zal ontsteken en vernietigd worden door de afweercellen van het lichaam. De ziekte komt tien tot twintig keer vaker voor bij vrouwen dan bij mannen en wordt voornamelijk gezien bij vrouwen van middelbare leeftijd.
De pathogenetische (ontstaans)mechanismen die schuil gaan achter de associatie auto-immuunthyreoïditis en infertiliteit blijven onduidelijk. Een door een schildklierstoornis veroorzaakte menstruatiestoornis kan verholpen worden door toediening van L-thyroxine.

Auto-immuunthyreoïditis interfereert niet met de normale foetale inplanting. Bij vrouwen met en zonder auto-immuunthyreoïditis werden vergelijkbare zwangerschapspercentages geobserveerd. Tijdens het 1e trimester hebben vrouwen met auto-immuunthyreoïditis echter een significant verhoogd risico van miskraam in vergelijking met vrouwen zonder auto-immuunthyreoïditis, zelfs indien ze euthyroïde waren voor de zwangerschap.

Gecontroleerde ovariumhyperstimulatie bij de voorbereiding van geassisteerde voortplantingstechnologie heeft een significante impact op de schildklierfunctie, vooral bij vrouwen met auto-immuunthyreoïditis. Bij vrouwen met de aandoening kunnen lage FT4-waarden een miskraam veroorzaken. Gecontroleerde ovariumhyperstimulatie resulteert in hoge estradiolspiegels en die kunnen het FT4 doen afnemen en het TSH doen stijgen.

Bij vrouwen met vruchtbaarheidsproblemen wordt aangeraden om de schildklierfunctie te bepalen en om auto-immuunthyreoïditis op te sporen voorafgaand aan de geassisteerde voortplantingstechnologie. Het is aangewezen om deze parameters op te volgen na gecontroleerde ovariumhyperstimulatie en tijdens de zwangerschap, indien er initieel auto-immuunthyreoïditis werd vastgesteld.

Dit artikel lijkt me belangrijk om vooral onze consulenten eraan te herinneren dat de schildklier een belangrijke rol speelt in het voortplantingsmechanisme. Bij onregelmatige menses, aanhoudende menstruatiestoornissen, infertiliteit, anamnese van miskraam of herhaalde miskramen, moet een belletje rinkelen dat doet herinneren aan het bestaan van de schildklier, een belangrijke  medespeler in het voortplantingsproces.