Frank-Herrmann (2015)
Petra Frank-Herrmann, S. Baur, G. Freundl, C. Gnoth, T. Rabe, T. Strowitzki
Natürliche Familienplanung – aktueller Stand
De interesse voor ‘natural family planning’ (NFP) is de laatste jaren gestegen. Vrouwen zoeken een alternatief voor de huidige gangbare methodes die op de markt zijn en proberen daarbijeen betrouwbaar alternatief te vinden. NFP is een verzamelnaam voor veel verschillende natuurlijke methodes die zich onderscheiden in betrouwbaarheid, gebruiksvriendelijkheid en acceptatie.Om dit inzichtelijk te maken heeft de ‘Deutsche Gesellschaft für Gynäkologische Endokrinologie und Fortpflanzungmedizin (DGGEF) een richtlijn opgesteld t.a.v. de huidige stand van zaken.
Meerdere wetenschappelijke publicaties over de zwangerschapskans binnen het fertiele venster en de anticonceptieve betrouwbaarheid van de natuurlijke methodes van de afgelopen dertig jaar zijn vergeleken. Data zijn verzameld uit overwegend prospectieve cohortstudies van verschillende Europese en Amerikaanse databanken en ook een WHO databank.
In de moderne NFP methodes observeren vrouwen lichaamssymptomen gedurende hun actuele cyclus, die niet regelmatig hoeft te zijn. De oude kalendermethode is verouderd. Een NFP-methode kan gebaseerd zijn op slijmobservatie (Billings, ‘Modified Mucus Methode’, Creighton-model, Two-Days-Method), op temperatuurverandering (Döring methode, Coverline-methode), of op beide (Sensiplan®, Rötzer-methode, verschillende Anglo-Amerikaanse methodes, CLER methode). Een NFP- methode kan ook verwerkt zijn in een cycluscomputer (Persona®, Ladycomp®, Bioself®, Cyclotest®). De verschillende natuurlijke methodes hebben een duidelijk verschillende mate van betrouwbaarheid. De verschillende categorieën zijn: zeer betrouwbaar (Pearl-Index < 1), matig, redelijk betrouwbaar (Pearl-Index 1-4) en onbetrouwbaar (Pearl-Index > 4).
De methodes die alleen op slijmobservaties zijn gebaseerd, zijn matig betrouwbaar tot onbetrouwbaar. Van de methodes die zich baseren op slijm én temperatuur, is alleen Sensiplan zeer betrouwbaar (methodezekerheid 0,4). De betrouwbaarheid van hormoon- of cycluscomputers is op dit moment nog wisselend en bereikt nog niet de betrouwbaarheid van ‘de pil’ of de NFP-methode Sensiplan®. De temperatuurcomputers Cyclotest® en Ladycomp® zijn naar schatting redelijk betrouwbaar. Prospectieve cohortstudies om de methode en gebruikerszekerheid vast te stellen zijn echter niet voorhanden. De hormooncomputer Persona® is met een methodezekerheid van 6 een onbetrouwbare methode.
Voordelen van een natuurlijke methode zijn de omkeerbaarheid van de methode, bruikbaar bij zowel kinderwens als anticonceptie. Het vruchtbaarheidsbewustzijn van de vrouw wordt vergroot en er zijn geen bijwerkingen. Nadelen zijn regelmatige observaties en een leerfase van 1-3 maanden. De natuurlijke methodes gaan uit van seksuele onthouding of een overbrugging van de fertiele fase d.m.v. een andere methode. De goede resultaten met Sensiplan® zijn bereikt na consultatie met gecertificeerde consulenten. Of deze hoge betrouwbaarheid ook wordt bereikt na zelfstudie uit internetbronnen moet onderzocht worden.