Bull (2019)

Jonathan R. Bull, Simon P. Rowland, Elina Berglund Scherwitzl, Raoul Scherwitzl, Kristina Gemzell Danielsson en Joyce Harper

Real-world menstrual cycle characteristics of more than 600,000 menstrual cycles

De menstruele cyclus begint en eindigt met de menstruatie en wordt door de ovulatie onderverdeeld in een folliculaire en luteale fase. Het fertiele venster wordt bepaald als de vijf dagen vóór de ovulatie, waarbinnen zaadcellen kunnen overleven. Klinische richtlijnen stellen dat de mediane cycluslengte 28 dagen is en de luteale fase bijna altijd 14 dagen duurt. Dankzij de talrijke cyclusapps is het nu mogelijk om op grote aantallen cycli onderzoek te doen.

Natural Cycles onderzocht anoniem een aantal gegevens van meer dan 1 miljoen gebruikers van de app. Van de 1,4 miljoen cycli werden 3182 zwangerschapscycli en eveneens 1886 cycli die korter dan 10 of langer dan 90 dagen waren uitgesloten. Minder dan 1% van de cycli was langer dan 50 dagen. In 665 603 cycli kon geen ovulatie gedetecteerd worden. In 75% van die cycli werd de temperatuur op minder dan 50% van de dagen geregistreerd. Dat laatste verklaart de onmogelijkheid om een ovulatiedag te bepalen. Een geschatte ovulatie werd bepaald voor 724 134 cycli, waarvan er 612 613 (85%) in de studie werden opgenomen, omdat op minstens 50% van de dagen de temperatuur werd genomen.

De gemiddelde folliculaire fase duurde 16.9 dagen. Bij vrouwen met een typische cycluslengte (25–30 dagen) duurde de folliculaire fase gemiddeld 15.2 dagen. Bij vrouwen met normale maar langere cycli (31–35 dagen) was dit 19.5 dagen en bij vrouwen met normale maar kortere cycli (21–24 dagen) was dit 12.4 dagen. In heel korte cycli (15–20 dagen) duurde de gemiddelde folliculaire fase 10.4 dagen en in heel lange cycli (36–50 dagen) was dit 26.8 dagen. Voor de auteurs toont dit duidelijk aan dat de algemene overtuiging dat de ovulatie op dag 14 van de cyclus plaatsvindt, niet correct is.

Ook de luteale fase duurt niet standaard 14 dagen maar duurt 12.4 ± 2.4 dagen en varieert van 8.0 dagen in cycli van 15–20 dagen tot 12.9 dagen in cycli van 36–50 dagen. In 18% van de cycli was er een luteale fase van minder dan 11 dagen.

Vanaf de leeftijd van 25 jaar tot 45 jaar daalde de gemiddelde cycluslengte in totaal met 3.2 dagen en de gemiddelde folliculaire fase met 3.4 dagen. Vanaf 40 jaar neemt de variatie sterk toe. Deze bevindingen bevestigen eerdere onderzoeken.

Een verband van cyclusstoornissen met obesitas kon niet worden aangetoond. Wel was er bij vrouwen met een BMI van 35-50 een grotere cyclusvariatie van 14%, waarbij de onderzoekers veronderstellen dat er een verband is met de meer voorkomende PCOS.

Commentaar

Deze studie bevestigt de resultaten van de studies van de Arbeitsgruppe NFP. Het is uiteraard positief dat de mythes rond de cycluslengte opnieuw onder de aandacht worden gebracht, want ook vandaag wordt in biologiehandboeken nog steeds uitgegaan van zogenaamde standaardcycluslengten en vooral ook van een vaststaande luteale fase. Hierdoor kunnen (jonge) vrouwen gemakkelijk op een dwaalspoor worden gezet. Als zij immers geen anticonceptie willen gebruiken en zich de stof van de biologielessen herinneren, kunnen ze de cruciale vruchtbare dagen effectief verkeerd inschatten, omdat ze zich aan de intussen oeroude kalenderberekeningen houden.

Hoewel in een aantal cycli hier ook via teststrips de LH-piek bepaald kon worden, is de dubbele controle hier verder afwezig. Daarom zou het goed zijn om een gelijkaardige studie te ondernemen op een app die op Sensiplan gebaseerd is, zodat nog meer genuanceerde gegevens verkregen kunnen worden.